استاد جوان ۲۵سال بیشتر ندارد، اما تاکنون نزدیک ۲۰۰ حافظ قرآن کریم پرورش داده است. خودش در روزی گرم و مردادی از سال ۸۸ آستین همت را بالا زده و بدون بهرهبردن از محضر استادی و حتی بیآنکه اعضای خانوادهاش متوجه شوند، بنا کرده است به حفظ قرآن؛ آن هم نه یک سوره و دو سوره که سی جزء کلام خدا را کامل و با درک مفاهیم و معنا طی یکسال از بر کرده است.
حسن سَروَرعظیمی، جوان کمحرفی است که البته با خنده میگوید پای منبرهایش قضیه متفاوت است و حرف زیاد برای گفتن دارد. این استاد سطح ۳ حوزه، برنامه و هدف بزرگی در سر دارد؛ اینکه در اندازه توان خودش کاری کند که کلام خداوند در جان و دل انسانها نفوذ کند.
برای همین هم تلاش میکند دانستههایش را به دیگران هم بیاموزد، چه درزمینه بهخاطرسپردن آیات الهی و چه ازنظر درک معنا و محتوای آن. او اگرچه از اهالی محله طبرسیشمالی است، در آموختن و پروراندن شاگردانش به بچهمحلهای خود بسنده نمیکند و جلسات آموزشی متعددی را در نقاط گوناگون شهر برگزار کرده است.
درباره ورودم به عرصه حفظ کلامالله مجید باید بگویم که کشش و علاقهام به قرآن، سبب شد که خود کتاب خدا مرا به این عرصه بکشاند و راه را برایم باز کند. بگذارید از اول برایتان بگویم. تحصیلاتم را تا سوم راهنمایی ادامه دادم و سپس به حوزه روی آوردم.
۱۰ سال درس حوزه خواندم. قبل از اینکه حفظ را شروع کنم، کلاسهای تجوید و ترتیل را زیرنظر استادانی همچون آقایان بردبار و یعقوبی گذراندم. در این مدت، نوارهای آموزشی بسیاری گوش دادم. دست آخر هم کتاب «مبانی کاربردی حفظ قرآن کریم» نوشته استاد مهدی حسنی را کامل مطالعه و پساز آن، در مرداد سال۸۸ اقدام کردم به حفظ مخفیانه قرآن. کار حفظ را بیشتر در حرم مطهر امامرضا (ع) یا مدرسه علمیه خاتمالانبیا (ص) که در آن درس میخواندم، دنبال میکردم. این پنهانکاری اقتضای روحیات آن دوره از زندگیام بود؛ میترسیدم به دام ریا بیفتم. تا روزهای آخر نه پدر و مادر و نه خواهر و برادرهایم، هیچیک متوجه قضیه نشدند؛ هرچند شک کرده بودند. آنها وقتی فهمیدند کل قرآن را در زمانی کوتاه حفظ کردهام، شگفتزده شدند. البته دیگر لزومی به پنهانکاری نمیبینم و حالا با افتخار به هر جایی برای ارائه مباحث مربوط به قرآن کریم، میروم و میکوشم آنچه بلدم، آموزش دهم.
روزانه بهطور میانگین یک ساعت تمرین میکردم؛ بیشتر مواقع از ساعت۱۰ تا ۱۱ پیشاز ظهر و گاهی هم بعداز نماز صبح. ظرف یکسال توانستم کل قرآن را به ذهن بسپارم. از عواملی که به من در این راه کمک کرد، تمرکز عالی بود؛ یعنی در مدت تمرین ششدانگ حواسم معطوف به حفظ بود. موضوع دیگری که در این زمینه اهمیت دارد، دانستن مقدمات کار است؛ اینکه بر زبان و ادبیات عربی مسلط و مهارتهای تجوید و ترتیل و... را کسب کرده باشی. افرادی که در آغاز راه قرار دارند، باید خود را به روخوانی و روانخوانی قرآن هم مجهز کنند. مطمئنا اگر کسی این موارد را فرابگیرد، موفق میشود. ممکن است کسی که کمی حافظهاش ضعیفتر است، نیاز به زمان بیشتری داشته باشد و اتفاقا در روایات هست که هر کس با حافظه ضعیفتر اقدام به حفظ قرآن کند، ثواب و پاداشش نزد خدای متعال دوبرابر فرد با هوشِ معمولی یا خوب است.
توصیههایی هم درزمینه تغذیه درست و استفاده از خوراکیهایی مانند کندر و مویز میشود، اما خود من تغذیه خاصی نداشتهام؛ ضمن اینکه خوراکیهای یادشده برای تقویت حافظه بهطور کلی خوب است و نه صرفا برای حفظ آیات قرآن.
شیوهای که من به کار میبستم، اینگونه بود که نخست آیه را با دقت از نظر میگذراندم و بعد هم سهبار و با تمرکز و دقت عالی با صدای بلند تلاوت میکردم. با همین سه بار، آیه در ذهنم نقش میبست. البته در روز بعد، تمرین آیات حفظشده انجام میگرفت. رویهمرفته استعدادم برای یادگیری خوب است.
شاید باورش سخت باشد، من تا پیش از اقدام به حفظ قرآن، گاهی کسالت و خستگی و بیحوصلگی در هنگام انجام امور مختلف بهسراغم میآمد، اما در حین و بعداز حفظ قرآن به هیچ وجه خسته نشدم. برکت حفظ کلام الهی، خستگی را از تنم میگرفت.
دلیل تصمیمم به حفظ آیات کتاب خدا این بود که میخواستم همیشه قرآن را بهمعنای واقعی کلمه همراه خودم داشته باشم و هر جا در زندگی درمیمانم، نسخه مشکلگشای قرآن را عملی کنم. تاکنون هم اتکا به کلاما... کارساز بوده است. به برکت حفظ قرآن آنچنان آرامشی داشتهام و دارم که تابهحال هیچ موضوعی نتوانسته مرا پریشان کند و آرامشم را بگیرد. کتاب آسمانی ما برای جزئیترین مسائل زندگی، چه دنیوی و چه اخروی، برنامه ارائه کرده و نسخه پیچیده است.
اگر کسی بخواهد قرآن را حفظ کند، محدوده سنی۱۰ تا ۱۷ سال خوب است؛ البته با استاد. اگر به سالها قبل برگردم که میخواستم این کار را آغاز کنم، حتما به گونهای برنامهریزی خواهم کرد که با استاد پیش بروم؛ آن زمان شرایطم طوری نبود که استاد داشته باشم.
بد نیست در اینجا نکتهای را یادآور شوم. گاهی برخی افراد خیلی شروع بهاصطلاح طوفانی و خوبی دارند و در روز چندینساعت تمرین میکنند. اینها در میانه راه کم میآورند. باید آرام و کمکم و پیوسته پیش رفت تا به فرجام رسید. به قول شاعر «رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود / رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود.» ازطرفی اگر کار اصولی و با برنامه دنبال شود، هیچ مشکلی پیش نمیآید و خستگی و دلزدگی در کار نخواهد بود.
سال۸۹ مربی طرح «حلقههای [تربیتیمعرفتی]صالحین» در یکی از پایگاههای بسیج بودم. یادم میآید در جلسهای هیچ مطلبی را برای ارائه آماده نکرده بودم. روی منبر رفتم و رو به نوجوانان بسیجی، صادقانه گفتم: «مطلبی آماده ندارم، هر پرسشی در هر زمینه دارید، بپرسید.» جالب اینکه تمام پرسشهای شرکتکنندهها را با آیات قرآن پاسخ دادم و این شد که جلسهای که برای اداره آن آمادگی کافی نداشتم یکساعتونیم طول کشید.
- حسن سرور عظیمی در حال حاضر چه کار میکند؟
تدریس حفظ قرآن در مدارس علمیه سلیمانیه، اماممحمدباقر (ع)، ثقلین و دبستان امامحسنمجتبی (ع) و همچنین اداره اوقاف و برخی پایگاههای بسیج. الان هم درحال پایهگذاری موسسهای برای حفظ یکساله قرآن هستم. طرح راهاندازی این موسسه را به اداره اوقاف ارائه دادهام که آن را پذیرفتهاند و در مرحله اجرا قرار دارد.
- تاکنون چه تعداد شاگرد پرورش دادهاید؟
حدود ۲۰۰ حافظ که موفق به حفظ ۲۰جزء از قرآن شدهاند. همچنین نزدیک ۵۰ علاقهمند که در کلاسهای مفاهیم من شرکت کردهاند.
اگر عمل به آیات وحی در کار نباشد، حفظ آن فایدهای ندارد
- در کلاسهایتان بیشتر برچه مواردی تاکید دارید؟
«عمل» به آموزههای قرآن و سرلوحه قراردادن درسهای آن در زندگی. اگر عمل به آیات وحی در کار نباشد، حفظ آن فایدهای ندارد. ازطرفی شاگردانم را طوری تربیت کردهام که برای نمونه اگر جایی رفتند و بهاصطلاح خوب نتوانستند آموختههایشان را به منصه ظهور برسانند ناراحت نشوند؛ چون آنها برای خدا قرآن را حفظ میکنند، نه برای بندههایش.
- به حافظان کل قرآن، مدرک معادل دانشگاهی تعلق میگیرد؟
حافظان قرآن ابتدا برای دریافت گواهینامه حفظ باید به اداره اوقاف بروند؛ البته این موضوع ارتباطی به مدرک معادل ندارد. آنها سپس میتوانند در سایت سنجش ثبتنام کنند و پساز شرکت در آزمون درصورت موفقیت و پشتسر گذاشتن مراحل مختلف، مدرک معادل کارشناسی علوم قرآن و حدیث را دریافت کنند.
- اصلیترین هدفتان چیست؟
دوست دارم کلام خداوند در جان و دل همه جهانیان بهمعنای واقعی نفوذ کند؛ برای همین تا وقتی زندهام، هرچه در این زمینه میدانم، به دیگران یاد خواهم داد.
- در مسابقات حفظ قرآن کریم هم شرکت کردهاید؟
خیر، تاکنون شرکت نکردهام، اما شاگردانم اصرار دارند شرکت کنم. به خاطر آنها قرار است از این به بعد در مسابقات بهمنظور کسب تجربه حضور پیدا کنم.
- محل زندگیتان (محله طبرسیشمالی) چقدر در گامگذاشتنتان در مسیر قرآن تاثیر گذاشته است؟
عوامل محیطی بیتاثیر نیست؛ اما انتخاب مسیر زندگی، اعم از اینکه انتخاب انسان، قرآنی باشد یا غیرقرآنی، به نیت و عملکرد خود انسان برمیگردد.
- آیا دانش قرآنی خود را دراختیار بچهمحلهایتان هم قرار دادهاید؟
تابستان سال گذشته در منزل خودمان برای پسرهای نوجوان محله، کلاسهای روانخوانی و روخوانی قرآن را بهصورت رایگان برگزار کردم که اتفاقا استقبال خوبی هم شد؛
- و صحبت پایانی حافظ قرآن محله طبرسیشمالی؟
تنها راه پیروزی در جنگ فرهنگی، رو آوردن به قرآن مجید است.
*این گزارش یکشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ در شماره ۱۵۱ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.